Image
eco sustainability

OCENA CYKLU ŻYCIA  - LCA. JAKI DOKŁADNIE WPŁYW NA ŚRODOWISKO MA PRODUKT?

W odpowiedzi na zmiany klimatyczne i ich konsekwencje, coraz więcej firm oraz producentów interesuje się wpływem ich produktów i usług na pogarszający się stan środowiska naturalnego. Z jednej strony jest to wymuszone odgórnie przed legislację, która wymaga analizy raportowania śladu węglowego od coraz większej liczby przedsiębiorców.

Przykładem takich regulacji jest Europejski Zielony Ład, którego zadaniem jest dążenie do neutralności klimatycznej naszego kontynentu, Dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) oraz Taksonomia. Z drugiej strony, firmy zdają sobie sprawę z konieczności podjęcia działań w kierunku ochrony klimatu i chcą aktywnie przyczynić się do jego polepszenia. Inicjatywy proekologiczne stają się również wymogiem ze strony konsumentów, co jeszcze bardziej napędza działania proklimatyczne.

Pierwszym krokiem na drodze do polepszenia klimatu jest określenie, jaki dokładnie wpływ na środowisko ma nasz produkt. Najbardziej popularnym narzędziem służącym do tego celu jest ocena cyklu życia (z ang. LCA – Life Cycle Assessment).

Czym jest ocena cyklu życia (LCA)?

Ocena cyklu życia to metodologia określenia potencjalnego oddziaływania na środowisko naturalne danego wyrobu lub procesu, patrząc na cały cykl życia – od pozyskania i przetwarzania surowców naturalnych, poprzez ich transport, produkcję gotowego wyrobu, jego użytkowanie a skończywszy na ostatecznej likwidacji i utylizacji odpadów.

Metoda ta jest najbardziej znaną i szeroko wykorzystywaną spośród narzędzi do badania wpływu na srodowisko naturalne. Jest ona szczegółowo opisana w normach: ISO 14040 Zarządzanie środowiskowe – Ocena cyklu życia – Zasady i struktura oraz ISO 14044 Zarządzanie środowiskowe – Ocena cyklu życia – Wymagania i wytyczne.

Na czym polega metodyka LCA?

Badanie LCA opiera się na czterech głównych elementach:

  • 1.

    Określenie celu i zakresu analizy

  • 2.

    Sporządzenie inwentarza i jego analiza

  • 3.

    Ocena wpływu na środowisko

  • 4.

    Interpretacja wyników

Jednym z pierwszych kroków przy ocenie cyklu życia jest określenie, w jakim celu wykonujemy analizę. Musimy odpowiedzieć sobie na pytanie, do kogo sierowane będą wyniki i nasze obserwacje, będziemy je publikować, czy wykorzystywać tylko wewnątrz organizacji?  Czy celem badania jest obniżenie emisyjności, usprawnienie procesu czy wykorzystanie wyników w celach marketingowych? Odpowiedzi będą miały na ostateczną formę analizy i wyniki.

Również na samym początku decydujemy o tym, w jakim zakresie będziemy badać wpływ na środowisko. Zakres analizy zależy od tego, jaki jest cel tworzenia LCA oraz jakie mamy dostępne dane o cyklu życia produktu:

  • Od kołyski do bramy (Cradle to Gate) - Pozyskiwanie surowców naturalnych, transport, proces produkcyjny
  • Od kołyski do grobu (Cradle to Grave) - Dodatkowo: użytkowanie produktu, transport, utylizacja odpadów
Image
picture 7


 

Drugim krokiem określonym w normie jest sporządzenie inwentarza i jego analiza. Innymi słowami jest to określenie wszystkich wejść i wyjść dla danego wyrobu w jego cyklu życia, czyli na wszytskich etapach jakie uwzględniamy w systemie. Wejściami mogą być na przykład ilości surówców wchodzących w skład produktu oraz energia wykorzystana przy jego produkcji. Do wyjść zaliczamy powstałe odpady, emisje oraz gotowy produkt.

Wszystkie te informacje są analizowane i przeliczane na ilość szkodliwych emisji za pomocą odpowiednich wskaźników. Ocena wpływu na środowisko może uwzględniać różne aspekty środowiskowe, w zależności od zakresu analizy określonego na początku. Emisje, które negatywnie wpływają na ten sam czynnik są grupowane. Najczęściej spotykaną kategorią wpływu na środowisko jest ślad węglowy, wyrażony w kilogramach ekwiwalentu dwutlenku węgla (CO2eq). Jednak LCA idzie o krok dalej w analizie wpływu na środowisko i uwzględnia też inne jego aspekty. Kategorie najczęściej spotykane w tego typu analizach to na przykład zakwaszenie, eutrofizacja, zdrowie człowieka czy zużycie zasobów.

Wyniki w takiej formie są interpretowane, biorąc pod uwagę zakres i cel analizy, po czym wyciągane są wnioski i formułowane rekomendacje, jeśli takie było założenie projektu.

Do czego jest wykorzystywane LCA?

Ocena cyklu życia może pełnić wiele funkcji, od informacyjnej po wpływ na strategię przedsiębiorstwa. W zależności od potrzeb, analiza LCA może być wykorzystane do:

  • Podejmowania decyzji w zakresie rozwoju i doskonalenia produktu/usługi
  • Planowania strategicznego
  • Komunikacji wpływu na środowisko klientom, np. poprzez deklaracje środowiskowe EPD
  • Działań marketingowych

Wymagania legislacyjne dla firm

  1. Taksonomia, czyli rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. ustala zasady faforyzujące zrównoważone inwestycje. Ocena cyklu życia wielkokrotnie pojawia się w tekście rozporządzenia jako sposób wykazania wpływu na środowisko danego produktu czy inwestycji. Dzięki LCA, przedsiębiorca może udokumentować, że jego działalność oraz dostarczane produkty i świadczone usługi mają pozytywne, lub brak negatywnych skutków dla środowiska z uwzględnieniem etapów cyklu życia.
  2. Rozporządzenie RE2020 we Francji dotyczące zrównoważonego rozwoju w nowo powstałych budynkach ma na celu drastycznie obniżyć emisje w tym sektorze. Dokument obliguje inwestorów do wyboru materiałów o najniższym negatywnym oddziaływaniu na środowisko, na podstawie FDES, czyli francuskiej deklaracji środowiskowej. Ocena cyklu życia staje się tym bardziej kluczowa aby móc sprzedawać produkty budowlane na francuskim rynku.

Jak przebiega projekt oceny cyklu życia z Bureau Veritas?


POTRZEBUJESZ PORADY CZY DODATKOWYCH INFORMACJI?
CHCIAŁBYŚ OTRZYMAĆ KOSZTORYS?