BIOPLASTIK - skuteczny sposób na walkę z kryzysem klimatycznym
Zanieczyszczenie plastikiem oraz zmiany klimatyczne w skali globalnej jasno pokazują, że nie ma planu B. Zostało nam niewiele czasu aby drastycznie zmienić nasze życie, codzienne przyzwyczajenia, przeprogramować gospodarkę na inne niż kopalne źródła energii. Z pomocą przychodzi nam bioplastik, gospodarka obiegu zamkniętego oraz certyfikaty ISCC, REDCert2.
Plastik wszedł do powszechnego użycia ponad 60 lat temu i zadomowił się w naszej przestrzeni na tyle, że nie wyobrażamy sobie bez niego życia. Przez wiele dziesięcioleci ludzkość beztrosko korzystała z tego surowca, nie zdając sobie sprawy z jego skutków ubocznych. Mimo stopniowo pojawiających się głosów o jego szkodliwości dla środowiska, trudnej biodegradowalności, ciężko było przebić się do powszechnej świadomości z tym przekazem. Dziś odpady plastikowe obecne są wszędzie, w oceanach, żołądkach morskich zwierząt, a włókna mikroplastiku znajdowane są nawet w wodach poziemnych i naturalnym mleku matek karmiących dzieci.
Czy od plastiku nie da się już uciec?
Nie da się oczyścić z niego planety, znaleźć alternatywę?
„Oczywiście skala zanieczyszczeń plastikiem jest ogromna, ale jakaś szansa jest, nie jesteśmy do końca bezbronni. Stoimy przed rewolucją, rewolucją naszych codziennych zachowań. Doszliśmy do granicy i albo ludzkość zmieni swoje przyzwyczajenia, zechce zadać sobie nieco wysiłku albo czeka nas dalsza degradacja planety i koniec świata jaki znamy… Narzędzia do ratowania sytuacji już są i z roku na rok stają się coraz powszechniejsze. Ale to my, konsumenci, musimy zacząć od siebie, rewolucja musi dokonać się w każdym w nas. Plastik obecny w opakowaniach można zastąpić bioplastikiem, produkowanym z roślin. Można też odzyskiwać plastik z recyklingu i poddawać go ponownemu przetworzeniu w obiegu zamkniętym bez angażowania kolejnych surowców kopalnych. Te procesy i finalne produkty, aby być w pełni wiarygodne i w duchu gospodarki obiegu zamkniętego powinny być poddane certyfikacji. Kluczowe obecnie normy, które służą certyfikacji biomasy i biopaliw w skali globalnej, to standardy ISCC Plus, REDcert2” – mówi Szymon Kołodziejczyk, audytor Bureau Veritas Polska.
Bureau Veritas
Audytujemy zarówno w oparciu o normę ISCC Plus, jak i REDcert2. Oba standardy mają zbliżone wymagania (ISCC ma nieco szerszy zakres). Obejmują wszystkie rodzaje biomasy dostępne na rynkach Unii Europejskiej i poza jej granicami oraz procesy jej produkcji, przetwarzania i obrotu według zasad zrównoważonego rozwoju.
Międzynarodowy System Certyfikacji Łańcucha Produkcji Biomasy i Biopaliw ISCC (ang. International Sustainability & Carbon Certification) jest obecnie najbardziej zaawansowanym i powszechnym globalnie programem, pozwalającym na certyfikację w zakresie biomasy i bioenergii. Stosowany jest w ponad 100 krajach, do tej pory na całym świecie przeprowadzono ponad 19 tys. certyfikacji a standard stosowany jest przez ponad 3 tys. firm. ISCC Plus dedykowany jest dla branży innej niż biopaliwowa włączając w to certyfikację rynku bioplastików oraz surowców pochodzących z recyklingu. System stawia sobie za cel ochronę planety przed rabunkową eksploatacją, deforestacją, degradacją gleb, wód i powietrza, utratą bioróżnorodności fauny i flory. Dysponujące nim firmy potwierdzają tym samym własne zaangażowanie w zakresie zrównoważonego rozwoju, dbałość o ochronę naturalnych zasobów planety i dążenie do redukcji emisji gazów cieplarnianych (GHG).
Standard ISCC Plus bazuje dziś przede wszystkim na tzw. bilansie biomasy, dając możliwość używania certyfikatu producentom stosującym zarówno surowce certyfikowane, jak i surowce pierwotne pochodzące ze źródeł kopalnych. Użytkownicy systemu ISCC Plus korzystający z opcji bilansu masy mają możliwość znakowania swoich produktów znakiem ISCC wskazującym na stosowanie miksu materiałów wspierającym produkcję bio-tworzyw czy materiałów pochodzących z recyklingu. Nie mogą natomiast informować konsumentów, że produkt wytworzony jest z certyfikowanych surowców. Takie możliwości daje certyfikacja w systemie stosowania w procesie objętym certyfikacją fizycznej segregacji surowców certyfikowanych i plastiku konwencjonalnego. Niestety nie wszystkie firmy uczestniczące w łańcuchu są jeszcze w pełni gotowe na takie rozwiązanie dlatego też opcja fizycznej segregacji jest póki co jedynie rekomendacją właściciela standardu. Sytuacja ta może się zmienić w momencie implementacji przez kraje członkowskie Unii Europejskiej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Niemniej jednak w tym przypadku należy myśleć globalnie i działać lokalnie, a więc podjęcie decyzji o wdrożeniu standardu ISCC PLUS w przedsiębiorstwie już teraz to bardzo ważny pierwszy krok w kierunku zmian, mających na celu zahamowanie kryzysu klimatycznego na świecie. Istotne jest tu wzajemne oddziaływanie na siebie coraz bardziej świadomych konsumentów, na coraz bardziej odpowiedzialne i proekologicznie technologicznie zaawansowane firmy, a także instytucje i decydentów.
Bureau Veritas
Realizując audyty, bardzo dokładnie sprawdzamy różne aspekty prowadzonej przez firmy działalności, wskazujemy obszary, których poprawienie, a w konsekwencji przyznanie certyfikatu, może przynieść przedsiębiorstwom korzyści zarówno biznesowe jak i wizerunkowe. Jednak jak każdy obszar biznesowej aktywności, także certyfikacja ISCC, stwarza możliwości nadużyć. Niektórzy chcą pokazać czasem tylko wierzchołek góry lodowej, nie pokazując aspektów mniej wygodnych, jak choćby to, że ich uprawy czy produkcje w jakimś zakresie prowadzą do deforestacji czy trwałej zmiany użytkowania gruntów. Nasi audytorzy sprawdzają wszystko gruntownie, audyt może być czasochłonny i wymagający, ale gra jest warta świeczki. Certyfikowani producenci gwarantują wysoką jakość produktów, natomiast konsumenci mogą czuć się bezpieczni wiedząc, że wymagane normy zostały spełnione. Po uzyskaniu certyfikatu sygnowanego logo Bureau Veritas firma staje się wiarygodnym na całym świecie partnerem biznesowym, który tworzy nową jakość produktów w zakresie dbałości o środowisko naturalne.
Największe przedsiębiorstwa działające na rynku bioplastiku dysponują już certyfikatem ISCC Plus. Natomiast czołowe globalne korporacje z branży spożywczej, dóbr konsumpcyjnych stale zwiększają użycie materiałów pochodzenia biologicznego w swoich produktach, przede wszystkim w zakresie opakowań. Danone i Nestle Waters zapowiadają, że ich celem jest bycie pierwszymi, którzy będą stosować w 100 proc. biologicznego pochodzenia, biodegradowalne butelki typu PET. Według zapowiedzi obu koncernów produkty te mają pojawić się na sklepowych półkach już w 2020 roku.
Branża opakowań to naturalnie największy sektor rynku, w którym bioplastik znajduje i przez najbliższe lata będzie miał zastosowanie. Według danych ISCC, przy założeniu, że globalna produkcja bioplastiku w 2022 roku wyniesie 244 milionów ton (w 2017 r. było to 205 mln t.), to z 58 proc. tych zasobów powstaną opakowania, zarówno twarde, jak i elastyczne. Inne segmenty rynku, w których bioplastik będzie wykorzystany w dalszej kolejności, aczkolwiek znajdujące się daleko za opakowaniami, to branża:
W kwestii certyfikacji w oparciu o standard ISCC Plus Bureau Veritas Polska jest centrum kompetencyjnym dla wszystkich oddziałów Bureau Veritas na świecie
Polscy audytorzy przeprowadzają obecnie więcej audytów ISCC PLUS i REDcert2 za granicą niż w Polsce. Dotychczasowe certyfikacje Bureau Veritas Polska, zarówno w oparciu o normę ISCC Plus, jak i REDCert2 odbywały się m.in. w Belgii, Danii, Francji czy Holandii. Stopniowo budzi się zainteresowanie tymi standardami również wśród polskich przedsiębiorców branży tworzyw sztucznych. Pod koniec 2019 roku wydaliśmy pierwszy certyfikat ISCC PLUS dla polskiej firmy z tego sektora.
W portfolio systemu ISCC znajdują się też już firmy zajmujące się odzyskiem surowca ze zużytych opon samochodowych. Dzięki zaawansowanej technologii procesów chemicznych są w stanie wyprodukować substancje będące odpowiednikiem oleju napędowego. To kolejny przykład, że gospodarka obiegu zamkniętego jest możliwa nie tylko w teorii ale też w praktyce. ISCC, a także pozostałe systemy - REDCert2, Blue Angel - konsekwentnie propagują idee gospodarki zamkniętej i zrównoważonego rozwoju, które stopniowo będą przenikać do kolejnych obszarów gospodarki, biznesu i sfer naszego życia. Znajdujemy się na początku drogi, jednak ta rewolucja już się zaczęła i nie ma przed nią odwrotu jeśli chcemy przetrwać jako ludzkość i zachować bioróżnorodność naszej planety.