News
Ocena Świadomości Klimatycznej polskich spółek giełdowych 2023
Image
SIL - najwyższe standardy bezpieczeństwa w kolejnictwie
Kolejnictwo jest jednym z sektorów gospodarki i transportu, w których pewność działania ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa. Bureau Veritas zajmuje się certyfikacją w branży kolejowej, w tym również zgodnie z najnowszymi standardami bezpieczeństwa SIL, zapewniającymi najwyższy stopień ochrony i minimalizacji ryzyka potencjalnych zagrożeń.
Poziom Nienaruszalności Bezpieczeństwa, w skrócie SIL (ang. Safety Integrity Level), służący do określenia stopnia redukcji ryzyka zagrożeń różnego rodzaju systemów i urządzeń wymagany jest między innymi w energetyce, gazownictwie, a więc w tych sektorach gospodarki, w których zapobieganie możliwym awariom oraz pewność działania mają decydujące znaczenie dla bezpieczeństwa narodowego. Systemy zabezpieczeń, oparte na SIL mają zastosowanie także w innych branżach, w tym w transporcie kolejowym, gdzie ewentualne usterki mogą być katastrofalne w skutkach. SIL wymagany jest m.in. dla systemów i podsystemów SRK (Sterowanie Ruchem Kolejowym) umożliwiających sterowanie wszystkimi urządzeniami na stacjach z jednego punktu, systemów ATP/ATC monitorujących i kontrolujących przemieszczanie się pociągu, kolejowych systemów informacyjnych oraz taborem kolejowym w ruchu.
Ekspert Branży Kolejowej
Bureau Veritas
Bezpieczeństwo funkcjonalne SIL ma zastosowanie w całej infrastrukturze kolejowej, dotyczy także taboru. Odpowiada za sprawne działanie hamulców, drzwi, TCMS czyli systemu sterowania i zarządzania pojazdem szynowym oraz wszystkich innych układów i systemów, mających istotny wpływ na bezpieczeństwo. Obowiązek spełniania SIL narzuca zamawiający,w tym przypadku – poszczególne spółki PKP, prawo – poprzez obowiązek stosowania Technicznych Specyfikacji Interoperacyjności lub też norma ISO/TS 22163:2017, zastępująca ISO 9001 dla pojazdów i infrastruktury szynowej. Dodatkowo dochodzi także tzw. „Lista Prezesa UTK” aktualizowana co jakiś czas, definiująca normy i inne dokumenty, których stosowanie pozwala spełnić krajowe i europejskie wymagania kolejowe – w tym TSI.
Powyższe zagadnienia w branży kolejowej regulują normy EN 50126, EN 50128, EN 50129, a także normy z serii EN 60300, rozszerzające rodzinę norm przemysłowych o wymagania kolejowe. Ogromne znaczenie w tym kontekście ma także standard IRIS.
Bureau Veritas Polska dysponuje ponad 25 letnim doświadczeniem w ekspertyzach technicznych maszyn, urządzeń i oprogramowania oraz w certyfikacji systemów zarządzania. W zakresach SIL oraz IEC 61508 Bureau Veritas posiada globalną akredytację COFRAC, która umożliwia ocenę i certyfikację systemów bezpieczeństwa, czujników, urządzeń w oparciu o wymagania norm PN-EN 62061 oraz PN-EN 61508. Ponieważ ocenę i redukcję ryzyka należy przeprowadzać już na najwcześniejszym etapie prac, dlatego procesem certyfikacji zajmujemy się od fazy projektowania poprzez proces konstrukcyjny aż do finalnego produktu, oceniając jego funkcjonowanie i wdrażanie.
Celem systemów zabezpieczeń SIL jest zapewnienie odpowiedniego poziomu ryzyka dla eksploatacji urządzeń technicznych. Coraz bardziej skomplikowane i zaawansowane technicznie oraz programistycznie urządzenia wymagają stałego udoskonalania automatyki zabezpieczającej. W ten sposób eliminowane są potencjalne awarie, poprawiane procedury diagnostyczne i testujące, a w odpowiednich momentach – przeprowadzane niezbędne konserwacje. Nowoczesne i zaawansowane systemy bezpieczeństwa powinny także umożliwiać wykonywanie określonych zadań na żądanie, m.in. testowanie zabezpieczeń podczas symulowanych awarii. Poziom Nienaruszalności Bezpieczeństwa SIL odpowiada na te zwiększające się wymagania stawiane przez regulacje prawne oraz oczekiwania odbiorców urządzeń. Zobowiązuje on producentów i projektantów do ograniczenia ryzyka już w trakcie projektowania urządzenia bądź maszyny i systemów zabezpieczeń. Ograniczanie ryzyka po wyprodukowaniu urządzenia jest najczęściej niemożliwe bądź wiąże się z ogromnymi kosztami.
Określony Poziom Nienaruszalności Bezpieczeństwa SIL, w zależności od jego poziomu, zapewnia ograniczenie ryzyka również poprzez zaprojektowanie dodatkowych zabezpieczeń, które gwarantują niezawodne funkcjonowanie instalacji, urządzeń, systemów automatycznych bądź całych procesów technologicznych. Są to m. in. ponadstandardowe i redundancyjne obwody, kanały, zawory, czujniki, sygnalizacje alarmowe, a także instrukcje i procedury, które mogą funkcjonować samodzielnie bądź uzupełniać standardowe zabezpieczenia. Istnieje pięć poziomów nienaruszalności bezpieczeństwa SIL. Od najniższego poziomu 0 do najwyższego poziomu 4, który oznacza najwyższy poziom bezpieczeństwa.
Ekspert Branży Kolejowej
Bureau Veritas
Normy określające wymagany Safety Integrity Level i zapewniające wysoki poziom bezpieczeństwa, stają się coraz popularniejsze w państwach zachodnich. W Polsce, fabryki i zakłady przemysłowe rzadko dysponują instalacjami i aplikacjami według skali SIL, znacznie częściej wyposażone są w standardowe urządzenia renomowanych marek, których zadaniem jest zapewnienie bezawaryjnego funkcjonowania maszyn i ciągłości procesu produkcyjnego. Inaczej wygląda sytuacja w branży kolejowej, gdzie obecne prawo wymaga zastosowania SIL, ponieważ w znacznie większym stopniu niż standardowe zabezpieczenia służy ograniczeniu ryzyk wystąpienia sytuacji mogących zagrażać zdrowiu i życiu użytkowników, pasażerów oraz bezpieczeństwu otoczenia – systemu kolejowego. Jestem przekonany, że wraz rosnącymi wymaganiami prawnymi systemy zabezpieczające SIL staną się niebawem powszechniejsze w innych sektorach gospodarki w Polsce. Już teraz obserwujemy rosnące zainteresowanie tymi certyfikatami wśród polskich firm, które chcą pozostawać w zgodzie z najwyższymi standardami bezpieczeństwa.