Europejski Bank Wodoru: Pierwsza Aukcja Wsparcia dla Producentów Wodoru Odnawialnego

KOMISJA EUROPEJSKA URUCHOMIŁA PIERWSZĄ AUKCJĘ W RAMACH EUROPEJSKIEGO BANKU WODORU. CEL? WSPARCIE PRODUKCJI WODORU ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH W EUROPIE. PRODUCENCI WODORU ODNAWIALNEGO MOGĄ UBIEGAĆ SIĘ O DOFINANSOWANIE W FORMIE STAŁEJ PREMII ZA KILOGRAM WYPRODUKOWANEGO WODORU KLASYFIKOWANEGO JAKO RFNBO. DO 8 LUTEGO 2024 R. (17:00 CET) ZA POŚREDNICTWEM PORTALU „UE FUNDING AND TENDERS” MOŻNA BYŁO SKŁADAĆ PIERWSZE WNIOSKI. KOLEJNE AUKCJE SĄ JUŻ PLANOWANE!

Wodór odnawialny ma do odegrania kluczową rolę w przyszłym koszyku energetycznym Europy, w szczególności w zakresie dekarbonizacji przemysłu ciężkiego i niektórych sektorów transportu, zastępując paliwa kopalne. Umożliwiając szybsze wdrażanie innowacyjnych technologii wodorowych, aukcja pilotażowa przyczyni się do osiągnięcia celu planu REPowerEU, jakim jest produkcja 10 mln ton zielonego wodoru do 2030r.  

Czym jest RFNBO i jaki ma związek z aukcją?

Jednym z kluczowych mechanizmów wspierających producentów wodoru odnawialnego pochodzenia niebiologicznego, tzw. RFNBO, ma być system aukcji w ramach European Hydrogen Bank, którego celem jest pokrycie luki finansowej pomiędzy kosztami produkcji wodoru RFNBO, a kosztami produkcji jego „kopalnego” odpowiednika, jakim jest tzw. wodór szary. 

Rada i Parlament Europejski uzgodniły utworzenie mechanizmu wsparcia rozwoju rynku wodoru w celu ułatwienia zadań wykonywanych przez Komisję Europejską w ramach Europejskiego Banku Wodoru. Mechanzim ten powinien koncentrować się na przyspieszeniu krajowej produkcji wodoru w UE, w tym poprzez zwiększenie przejrzystości popytu i podaży, cen i przepływów wodoru, a narzędzia stosowane w tym mechanizmie powinny odgrywać rolę koordynującą, kojarzącą producentów z nabywcami oraz ułatwiającą łączenie z instniejącymi instrumentami prawnymi.  

Dlatego Komisja Europejska, w ramach funduszu innowacyjnego uruchomiła aukcje z premią ekologiczną. Oferty składane w ramach aukcji powinny opierać się na proponowanej cenie (premii) za kilogram wyprodukowanego wodoru ze źródeł odnawialnych -maksymalnie do 4,5 euro/kg. Oferty do tej ceny, a także spełniające inne wymogi kwalifikacyjne, jak np. minimalna moc zainstalowana elektrolizera co najmniej 5 MWe będą klasyfikowane od najniższej do najwyższej ceny ofertowej i w tej kolejności będzie udzielane wsparcie, aż do wyczerpania budżetu aukcji. 

Wybrane projekty otrzymają przyznaną dotację oprócz przychodów rynkowych, jakie generują ze sprzedaży wodoru przez maksymalnie 10 lat. Po podpisaniu umów o dotację w ramach projektów będą musiały rozpocząć produkcję wodoru odnawialnego w ciągu pięciu lat.

-"Bank Wodoru uzupełnia inne narzędzia polityki mające na celu budowanie rynku wodoru odnawialnego, stymulowanie inwestycji w moce produkcyjne i zwiększanie skali produkcji" – z komunikatu Komisji EU

Ważne jest także, że do aukcji Europejskiego Banku Wodoru można zgłaszać tylko planowane projekty (nowe moce produkcyjne) na dość zaawansowanym etapie przygotowania, tj. nie natąpiło jeszcze rozpoczęcie prac. Nie mogą to być instalacje już oddane do eksploatacji.

Dodatkowym wyzwaniem dla producentów z Polski, a nawet szerzej z naszego regionu Europy, jest fakt, że muszą konkurować z projektami z całej Europy, także z regionów, gdzie dostępność taniej, zielonej energii jest o wiele większa niż u nas. A na cenę produkcji wodoru RFNBO w znaczącej części wpływa właśnie koszt energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.

Unijne wytyczne dotyczące podwójnego finansowania

Należy także zwrócić uwagę na tzw. „podwójne finansowanie” projektów. Według przepisów UE dotyczących pomocy państwa, pomoc może być przyznawana jednocześnie na mocy kilku schematów pomocy lub kumulowana z pomocą ad hoc lub de minimis związaną z tymi samymi kosztami kwalifikowanymi, pod warunkiem, że łączna kwota pomocy na projekt lub działanie nie prowadzi do nadmiernego rekompensowania, ani nie przekracza maksymalnej kwoty pomocy dozwolonej na mocy stosownych wytycznych. Kumulacja różnych środków jest możliwa, o ile dotyczą one różnych, identyfikowalnych kosztów kwalifikowanych, tzn. kumulacja nie jest dozwolona dla częściowo lub całkowicie nakładających się kosztów
 

Komisja oferuje również mechanizm w ramach Banku Wodoru, umożliwiający państwom członkowskim finansowanie projektów, które złożyły ofertę w aukcji, ale nie zostały wybrane do wsparcia Funduszu Innowacyjnego ze względu na ograniczenia budżetowe (tzw. auctions-as-a-service). Dzięki temu kraje UE mogą przyznawać finansowanie krajowe dodatkowym projektom na swoim terytorium bez konieczności przeprowadzania osobnej aukcji na poziomie krajowym, co zmniejsza obciążenie administracyjne i koszty dla wszystkich stron. Udział państw członkowskich w programie jest dobrowolny. Aby się zakwalifikować, twórcy projektów muszą wyrazić zainteresowanie tym programem w trakcie składania wniosku. W tym kontekście warto wskazać, że Niemcy jako pierwszy kraj UE przystąpiły do takiej formy finansowania oferując 350 milionów EURO z krajowego budżetu.  

Wszelkie wsparcie oferowane przez państwa członkowskie za pośrednictwem tej usługi będzie uznawane za pomoc państwa i będzie wymagało zatwierdzenia przez KE.

Komisja podała, że wykorzysta wnioski wyciągnięte z programu pilotażowego, aby przygotować przyszłe aukcje, które można by zorganizować dla innych technologii i produktów dekarbonizacji. Komisja zamierza rozpocząć drugą rundę aukcji jeszcze w 2024 r. Jedną z postulowanych zmian jest indeksowanie o wskaźnik inflacji, co w dzisiejszych czasach jest szczególnie istotne, biorąc pod uwagę także wieloletni czas trwania projektów. 

Projekt idealny

Warto zwrócić uwagę, że idealny projekt powinien posiadać różnorodne źródła energii. Np. wiatrowe i słoneczne, co pozwoli zoptymalizować czas pracy elektrolizera. Będzie on mógł pracować przez większą część doby i więcej dni w tygodniu. Tym samym koszt produkcji kg wodoru może osiągnąć kwoty poniżej wymaganych 4,5 EURO, optymalnie sięgając nawet 1,5-2 Euro/kg wodoru RFNBO. Przed przystąpieniem do aukcji, należy mieć pewność, że wodór otrzyma certyfikację RFNBO przez cały czas trwania projektu (do 10 lat) tak by mieć pewność otrzymania premii oraz zapewnić gwarancję pochodzenia, dla odbiorców. Oczywiście nasz idealny projekt musi mieć moce wytwórcze większe niż 5 MWe i jak wspomniano wcześniej być nową instalacją, w jednej lokalizacji elektrolizerów. 

Komponenty oferty Banku Wodoru: 
(i) Stała premia (tj. cena oferty) w EUR/kg produkcji wodoru RFNBO (podstawa do rankingu ofert); 
(ii) Oczekiwana średnioroczna produkcja wodoru RFNBO w kg na rok przez okres 10 lat.
Formuła obliczania maksymalnej dotacji: 
[Cena oferty w EUR ⁄kg] × [oczekiwana średnioroczna produkcja w kg/rok] × 10 lat
Czy Państwa projekt spełnia wymagania?

Jeśli szukają Państwo możliwości sfinansowania swojego projektu, doświadczony zespół Bureau Veritas, może zapewnić pełną pomoc w zakresie:

• Usługa RFNBO Compliance Check, pomagająca producentom w przygotowaniu demonstracji przyszłej zgodności z RFNBO poprzez dostarczenie raportu z analizy luk
• Mapowanie łańcucha wartości produkcji RFNBO
• Analiza zgodności z RFNBO dla źródła zasilania
• Obliczenia oszczędności gazów cieplarnianych zgodnie z określoną metodologią RFNBO
• Weryfikację bilansu masyAnalizę ekonomiczno-finansową